Dag Chantal,
Wat leuk dat je reageerde op mijn vorige weblog op Mindz
Je antwoord raakt me.
De reden dat ik je uitgebreid terug schrijf is dat dit soort reacties vaker opvang, maar dan niet weet aan wie ik mijn antwoord moet richten. Het is zo snel niet persoonlijk, maar tegelijkertijd ook juist wél…. Het gaat niet mij alleen aan, maar de cultuur in het algemeen. En aan de andere kant ben ik natuurlijk zélf kunstenaar, het raakt me op alle fronten. Waarvan het”wegzetten van kunstenaas als subsidie vretende lanterfanters” nog maar een kleine prik is…
Vandaar dat ik je, na wat broeden, uitgebreid terugschrijf!
Via een nieuwe blog…
Omdat ik eigenlijk denk dat jij en ik beide wel het zelfde willen; meer ondernemerschap, meer entrepeneurschap en daadkracht! Maar dat er jammergenoeg ook het misverstand bestaat dat het ondersteunen van de kunst door subsidie dat entrepeneurschap in de weg staat….
En dat er wellicht meer mensen zijn die er zo over nadenken…
Enfin,
Ik ben namelijk van mening dat is niet goed dat er zó hard, en zó zonder onderliggende visie wordt gekapt in de subsidies binnen het “culturele werk”. Maar daarover is al heel veel geschreven, en geprotesteerd. Ik houd het bij mezelf, mag ik je een blik geven in mijn eigen dagelijkse praktijk?
Maar eerst ruim ik graag een ander misverstand uit de weg.
Subsidies aanvragen is iets heel anders dan op die manier je honorarium regelen! Vaak wordt gedacht dat je, indien je subsidie aanvraagt, je ook het honorarium van de kunstenaars daarvan betaald!
Die mogelijkheid is er, voor zover die er al was, al jaren niet meer. Subsidies zijn er voor materiaal, publicaties, organisatorische zaken. Vaak alles behálve de honoraria. Dat is ook prima. Het houdt ook mij en mijn collega’s scherp! Het maakt helder waarvoor subsidies bedoeld zijn, het publiek nader tot evenenten, uitvoeringen en producties brengen. Ik leef al minimaal 10 jaar zonder subsidie van mijn werk. Ik verkoop mijn beelden en tekeningen. Maar heb wél subsidie gekregen voor projecten in de openbare ruimte. Middelen om werken te maken waar iedereen bij kan. Zoals http://www.buurtbanken.nl/
Je schrijft: Er waren mij teveel "kunstenaar" die de weg in het bureaucratische subsidieland iets te goed wisten . Toch mal, binnen bedrijven heb je professionals die voor een project lobbyen en zorgen dat iets doorgang kan vinden? Dat er geld is om het juiste publiek te bereiken, kortom; markerting mensen! Dat vind blijkbaar niemand gek! Daarbij zijn er legio opleidingen voor fondsen werving, kijk maar eens: http://www.fundsonline.nl/FundsOnline/algemeen/default.aspx?tid=8&cid=368.
Waarom is het dan ineens voor kunstenaars besmet als ze de weg weten?
Om uberhaupt iets aan subsidie binnen te halen voor producties of projecten moét je wel weten hoe je zoiets aanvraagt. Dat heet dan: de meerwaarde van je product ( kunstwerk, dansvoorstelling etc) weten te pitchen... De weg weten in subsidie land is juist ook een teken van professionaliteit.
Een voorbeeld: ik organiseer een community art project om sociale cohesie in een wijk weer op gang te helpen. Door de marktwerking op de huizenmarkt (projectontwikkelaars met weinig meer dan en blik op de markt en de portemonee) worden alle panden gesplitst. Gevolg; grote wisselingen onder bewoners. Geen praatjes meer over de heg. Verschraling in de wijk. Kijk maar eens op http://www.kunstopdekoffie.nl
Samen met een andere kunstenaar werk ik al dik 1,5 jaar aan Kunst op de Koffie. Tot nu toe ombezoldigd! En ja, we vragen wel subsidie aan. Allemaal geld dat niet naar ons zelf gaat, maar direct en indirect naar de wijk. De belastingbetaler zo men wil….
Daarnaast lobbyen we ons suf om allerlei sponsoren binnen te trekken. En nee, die betalen niet mijn huur ook even mee.
Het is een project waar ik zoveel tijd insteek dat het me eigenlijk geld kost. Waarom doe ik het dan vraag je misschien af?
Omdat ik nieuwsgierig ben naar wat mensen beweegt en het leuk vind mensen te verbinden. Omdat ik zie dat er zaken in beweging komen, die eerder stil lagen. Waarvan men het zelfs had opgegeven dat die ooit nog gingen bewegen. Maar vooral omdat de kunstenaars en hun, speciaal voor de wijk, gemaakte kunst de mensen weet te raken, te ontroeren. Ze aan het denken zet op een manier die ze niet verwachten. En juist in de verrassing, die verbazing ligt de kracht. Vanuit die gezamenlijk gedeelde verwondering kunnen bewoners weer verder. Zelf aan de slag. Proactief ipv reactief.
Voor volgende jaren hebben we de intentie het project uit te rollen naar andere geintresseerde wijken, vereingingen, gemeentes. Immers, nu men eenmaal heeft gezien wat je zoal met een heel klein budget kan bewerkstelligen, is de waarde van de inverstering snel duidelijk, Ook nu al stellen we dit concept ter beschikking aan anderen. Bedrijven hebben dan de meerwaarde gezien en willen dan wél participeren (makelaars vinden het heel tof bleek al, het krikt de wijk weer op!)
Had het publiek dit project uitgekozen? Nee, want het bestond (nog) niet in de wijk.
Het is gelukt doordát we subsidie kregen. Subsidie heeft ons geholpen het op te starten. Met heel minimale middelen en maximale inzet. Veel enthousiasme en inmiddels heel veel andere wijkbewoners.
Vergelijk dat eens met een gemiddeld reorganisatie budget… en de bijbehorende interim honoraria….
Noem mij een kunstenaar die zich verrijkt heeft met overheids geld.
Voetballes; verdienen bakken met geld. Schieten die een club te hulp als die dreigt om te vallen? Nee. Men kijkt naar het rijk voor hulp. Dat vind niemand gek. Idem voor banken en bankiers.
Er gaan meer mensen naar het theater en musea dan naar voetbal.
Maar, o ja, ik wilde het bij mezelf houden…
Want waarom is het nou niet slim alles van het aanbod in de kunstaan de markt over te laten?
Enne, wie zijn de echte kunstenaars dan? Diegene die de markt/publiek uitkiest?
Of op basis van werk dat iedereen mooi vindt? En gaat het eigenlijk alleen maar over mooi? Dat hangt namelijk, al vast handig ingelijst voor je, bij de Ikea….
Soms, als ik juist iets heel lelijks zie, wordt ik juist alert over hoe ik het juist wél wil….
Of als ik iets meemaak dat ik niet snap, ervaar ik dat ik nog zoveel te leren heb
Als we het alleen over laten aan het publiek, dan waren de Zonnebloemen van Van Gogh al in de vorige eeuw in de prullebak beland: rare, niet waarheidsgetrouwe kriebels van een labiele gek!
Guernica van Picasso was verscheurd door Franco aanhangers.
Carel Appel leerde ons weer kijken vanuit de kracht van een kind. Hij inspireerde along the way iemand als Herman Brood
Het publiek vind het nú mooi, in zijn begin jaren was Nederland Appel niet zo gunstig gezind.
Want we hebben het wel steeds over onze eigen cultuur. Maar wat en wie zijn dat dan?
Zou je de kunstenaars kunnen zien als de verbeelder, de verkenner en de tuinmannen én bewakers van onze cultuur?
Zij sublimeren immers die cultuur in toneel, dans, muziek, beeldende kunst en muziek? Zij laten ons zien waar we met elkaar toe in staat zijn. Zij binden op, enten, zaaien schoffelen en vermeerderen. Zij werken aan en met de verwondering. De schoonheid (de Zonnebloemen) en kracht! Maar ze zijn ook vinger aan onze pols!De waarschuwing ( Guernica), de bespiegeling én ze belichamen de blik van de nar!
Daarnaast leven we in een complexe tijd met heel complexe problemen; milleu, onderwijs, de wereldeconomie. Oplossingen daarvoor vergen breedkijkende mensen. Met een wijdse blik én een gerichte focus ineen. Mensen die geleerd hebben in andere richtingen te kijken. Omdat die er ook waren! Kunst leert buiten de kaders, de gevestigde orde te kijken. Naar de kruisbestuivingen en het onconventionele. Dat maakt mensen rijk in hun beleving en tilt hen uit boven de waan van de dag ( en de markt). We hebben brede kijkers en denkers nodig! Ook buiten de kunsten!
Einstein stelde al:
Het mooiste van wat we kunnen beleven is het “Geheimnisvolle” Het is het gevoel dat ook aan de wieg staat van de ware kunst en wetenschap. Wie dat niet kent, wie zich niet verwonderen kan, die is eigenlijk al dood”
Ken je dit verhaal uit het oude China? Elk groot heerser had behalve ook een daadkrachtig groot leger en een even zo groot leger aan staatkundig adviseurs óók een hofnar in dienst. Die stond de keizer bij met zijn eigen blik. Het handelen van de keizer spiegelen in observaties was zijn bestaansrecht. En essentieel om de waan niet de ware leider te laten worden! Het volk wist, zodra de nar monddood werd gemaakt, wachtten er zwarte jaren.
Dus waarom zijn subsidies dus tóch belangrijk?
Omdat een land niet de kunstenaars zélf de subsidieert, maar de spiegel die zij ons voorhoudt!
Juist ook als het grote publiek het (nog) niet waardeert. Kunstenaars lopen vaak voor de muziek uit. Dat is ook hun rol!
Juist ook als het grote publiek het (nog) niet waardeert. Kunstenaars lopen vaak voor de muziek uit. Dat is ook hun rol!
Snap je dus dat ik het eigenlijk een uiterst enge, en geestarme ontwikkeling vind als de ruimte voor verbazing, verwondering, het durven nee roepen, de kritische blik, verbeeld in welke vorm van kunst dan ook, steeds meer bepaald wordt door de markt?
Ik kan me niet voorstellen Chantal, dat je voorstander bent van zo’n verschraling van geest. Laat de kunst niet worden zoals het gemiddelde aanbod in een winkelstraat.
Subsidies voor kunst geeft ruimte voor anders denken. Juist ook tegen de gevestigde orde in! En geld daarvoor is dus niet altijd uit de markt te halen, althans niet geheel!
Zorgvuldig toegekende subsidie vult het gat tussen de markt en de idee. Opdat wat nu nog niet wordt herkend als waardevol, toch een kans krijgt te ontwikkelen. En wie weet zo tot bloei kan komen….
En ja, blijf daarbij kritisch maar maak de nar niet mondood!
Ik ben nieuwsgierig naar je reactie
Zelf denk ik dat het goed is dat de subsidies voor cultureel werk langzaam aan verdwijnen.
Er waren mij teveel "kunstenaar" die de weg in het bureaucratische subsidieland iets te goed wisten, terwijl de echte kunstenaars financieel vaak achteraan lopen. Ik denk dat door het wegvallen van subsidies juist de echte kunstenaars meer kans krijgen en het publiek bepaalt wie er geld gaat verdienen.